Conversatie

'Ik zag je bij Electroworld, je was aan het kijken naar koelkasten!' zei de meneer van de fietsenstalling, die elke week mijn fiets van een bonnetje voorziet.

Ik verbleekte, want ik had hém niet gezien, en ik ben altijd bang dat mensen denken dat ik een snob ben. Om te compenseren, en elke mogelijke verdenking van snobisme in de kiem te smoren, besloot ik hem eventjes mijn levensverhaal te vertellen, inclusief het opwindende nieuws van onze verhuizing naar het platteland.
'En dat is de reden dat ik koelkasten bekeek bij Electroworld!' besloot ik mijn verhaal. De meneer van de fietsenstalling zag er een beetje verbijsterd uit.

'En waarom was u er?!' vroeg ik toen, want ik herinnerde me plotseling mijn cursus Gespreksvaardigheden voor Dummies, waarin het belang van hoor en wederhoor benadrukt werd.
'Ik had een strijkijzer gekocht voor mijn vrouw, voor ons 25-jarig huwelijk,' antwoordde hij. Ik zocht zijn gezicht af, op zoek naar verdachte blauwe plekken, terwijl ik medelijdend aan zijn vrouw dacht.

Maar het kon nog erger worden voor zijn vrouw, want hij voegde er aan toe: 'Maar het strijkijzer deed het niet. Dus nu heb ik haar een handmixer gegegeven.

Plotseling overviel mij het gevoel dat ik hem wél expres had moeten negeren, daar in Electroworld!
Als dienst aan vrouwen over de hele wereld.

14

Onschuld

Ook al kreeg Jan (13) dit schooljaar gratis een spoedcursus Seksuele Voorlichting In Schuttingtaal, zijn onschuld is hij gelukkig nog niet verloren.

Hevig giechelend vertelde Maartje (14) tijdens de avonddis over een klasgenootje dat een bezoekje aan de slaapkamer van haar ouders had gebracht, en daar in het nachtkastje, handboeien had aangetroffen.
'Wat is daar raar aan?' wilde Jan weten. 'Is haar vader soms bij de politie?'
Maartje wierp Jan veelbetekenende blikken toe, maar het kwartje wilde nog niet vallen.
'Dat is toch best handig?' vond Jan. 'Misschien hebben ze die in huis voor als er iemand inbreekt.'

'Ja Maartje,' mengde toen ook Piet (6) zich in de discussie. 'Of ze gebruiken ze om inbrekertje te spelen,' en sloeg daarmee ongetwijfeld de spijker op de kop.

21

Nieuwe behandeling voor ADHD

'Mama, Henkie heeft ADHD,' verklaarde Piet op trouwhartige toon.
'Oh ja? Hoe weet je dat?'
'Dat zei die.'
'O. En wat betekent dat dan?'

'Dat je heel stoute dingen doet, en er bij lacht,' wist Piet.
'Aha!'
'Ja kijk maar mama, zo!'
Piet demonstreerde een grijns à la Jack Nicholson als The Joker.

'En is daar ook wat aan te doen?'
'Ja, dan moet je een kuil graven, en daar lange takken opleggen, en dan denkt tie dat hij daar kan lopen, en dan valt hij er in.'
'Maar is dat dan niet zielig?'
'Nee, want dan moet hij maar geen stoute dingen doen,' concludeerde Piet ferm.

12

Ree

Piet zit in een klikfase. Hij rapporteert elke vermeende misstand, en tussen de middag kondigde hij triomfantelijk aan: 'Teuntje zei gisteren 'ree'!
Verstoord keek ik hem aan, want ik hoopte even rustig te eten: 'Huh?'
'Teuntje zei gisteren 'ree'!
'Een ree is een hertje Piet!' doceerde Jan.
Piet keek zwaar teleurgesteld bij zoveel onbegrip en herhaalde nog maar eens: 'Teuntje zei 'ree'!
Toen ging bij Jan een lichtje op en hij riep: 'Oh je bedoelt zeker 'REET?!'
Teuntjes wangen kleurden rood, en ze stamelde: 'Maar dat is toch gewoon je kont?'

Juliet: "What's in a name? That which we call a rose by any other name would smell as sweet."

1

Evenaar

Ik liep vanmorgen met de kinderen naar school, onze gezichten stijf van de ijzige kou, toen de conversatie zich wendde tot het broeikaseffect, hetgeen weer leidde tot een discussie over de vraag of Nederland boven of ónder de Evenaar ligt.

Teuntje en Jan zaten in het kamp voor onder, en ik zat eenzaam in het kamp voor boven, waar ik mij luidkeels beklaagde over het onderwijs dat ze blijkbaar niet hadden genoten.
Op verdedigende toon meldde Jan: 'Nou mama, de Evenaar ligt anders in Zweden!'

Toen zag ik wel in dat het tijd was om pedagogisch in te grijpen en zei: 'Wedden?! Als ik gelijk heb betaal jij voor mij een kopje koffie, en als jij gelijk hebt niet.'

Iémand moet toch beter worden van het huidige onderwijs.

Ik kan de koffie al ruiken.

4

De sultan en ik

Populaire mensen brengen de stijve hark in mij boven. Alle eventuele, vlotte conversatie gaat acuut op vakantie, om pas weken later terug te keren.

Het was dan ook met onaangename verrassing dat ik een felgekleurde sultan, van het recreatieteam, naar mij zag toekomen, terwijl ik aangenaam zat te verpozen in het vers gemaaide gras, en ondertussen de kinderen in de gaten hield. Het was te laat om snel op te springen en een dringende afspraak te veinzen.

'Shalom,' groette de sultan in onvervalst Amsterdams.
'Hallo,' groette ik terug met mijn Achterhoekse 'o,' en verviel in dof zwijgen.
'Oe lang bent u hier al?' vervolgde de sultan.
'Twee dagen,' antwoordde ik braaf.'
'De eerste keer?'
'Nee, de tweede.'
'Zo zo, en komt u een derde keer?'
Ik knikte maar eens, ook al is dat laatste nog maar de vraag.
'Wilt u mee op mijn vliegend tapijt?' bood hij toen gul aan.
'Nee, dank u. Ik moet zo nog koken.'

Tegen een deze huishoudelijke mededeling bleek de conversatie niet bestand. Genadig droop toen de sultan af.

Van populaire types, word ik nog minder populair.

3

Kreng

Ik ontmoette een, wat vermoeid uitziende, moeder van vijf kinderen. Terwijl de kinderen om haar heen vlogen als ongeleide projectielen bekende ze dat ze het meest genoot als ze alle vijf naar school gingen, en dat ze de schoolvakanties 'best zwaar' vond.

Dus ik zeg tegen dat mens: 'Joh, met alle respect, maar weet je wel hoeveel mensen dolblij zouden zijn met vijf kinderen?! Je moet dankbaar zijn en jezelf gelukkig prijzen, in plaats van te lopen zuchten. Niet klagen, maar dragen. Geníét ervan, zou ik zeggen. Tjonge, jonge, jonge!'

Ik ben zo'n bitch tegen mezelf.
Tegen anderen ben ik veel aardiger.

3

Reminiscentie effect

Als je al een heel leven achter de rug hebt, zoals Piet van vier, is het begrijpelijk dat je daar graag over mag verhalen. Niet gehinderd door iets lastigs als de waarheid vergast Piet ons dagelijks op zijn jeugdherinneringen.

'Mama weet je? Toen ik een baby was, toen was ik blauw!'
'Oh ja, blauw?'
'Ja, en ik droeg een witte muts, en een witte maillot met witte sokken er aan.'
'Ooh, nou snapt mama het! Was je soms een smurf?'
'Niet! Domme mama! Ik was toch een kindje!'
Beledigd nokte Piet af.

Maar later die middag hoorde ik hem aan de buurvrouw vertellen: 'Buurvrouw, weet je? Toen ik een baby was, toen was ik een smurf!'

0

Kinderliefde

Vandaag, op weg van school naar huis, huppelde Teuntje voor me uit toen ze achteloos riep: 'Oh ja, ik heb verkering met Eros! Hij zegt dat hij al sinds de derde verliefd op me is,' en ze keek vergenoegd naar me om.
Toen voegde ze er nadenkend aan toe: 'Ik wou met hem afspreken, maar hij ging al met Wim.'

's Middag bleek echter dat Wim was afgehaakt en dus kwam Eros bij ons. Het was een groot succes, want, zei Teuntje, 'Eros is een wandelende moppenmachine!'

0

The kindness of strangers

Er zit een onheilspellende ster in het glas van onze voordeur. Achterdochtig keek ik de kinderen aan die natuurlijk allemaal glashard ontkenden. Er zat niets anders op dan de glasservice te bellen om de ruit te laten vervangen.

'Ergens tussen 13 en 15 is hij bij u, mevrouw Orriëns,' zei de telefoniste. 'En kan ik u verder nog ergens mee van dienst zijn, mevrouw Orriëns? Nee, mevrouw Orriëns? Dan wens ik u een prettige dag verder, mevrouw Orriëns. En bedankt voor het bellen mevrouw Orriëns; tot de volgende keer mevrouw Orriëns. Ik ben dankbaar en blij dat ik u van dienst kon zijn mevrouw Orriëns.'

Ik vind dat ze die telefoonscripts erg lang maken tegenwoordig.

Om 16.15 kwam de glaszetter eindelijk aanzakken, in jolige rode jumpsuit met gele strepen. Verwachtingsvol liet ik hem onze ster zien, waarop hij woest met zijn vuist op het glas bonsde.
Verschrikt sprong ik achteruit.

'Jahaaa, mevrouw! Dat is veiligheidsglas! Net als in de auto!' zei hij op trotse toon.
'Goh, ik wist niet dat het zo sterk was,' mompelde ik bewonderend. 'Is dat niet gevaarlijk wat u doet?'
Als antwoord schopte de de glaszetter woest met zijn schoen tegen het gebarsten glas, dat desondanks intact bleef.
'Ja mevrouwtje, en ik heb metáál in de neuzen van mijn schoenen!' en hij keek me gewichtig aan, waarbij zijn blik even afdwaalde naar mijn borsten.

Toch heb ik tien keer liever de wat onbehouwen, enthousiaste vriendelijkheid van de glaszetter, dan de gekuntselde script-vriendelijkheid van de telefoniste.

1

Kringlopen met de broek aan

Met de belofte van Lente in de lucht voelde ik gewoon dat het tijd was onze tuin te ontdoen van de kapotte kinderfietsjes en kartonnen dozen, waarvan knutselboeken beloofden dat ze heel geschikt waren als hutten, maar die nu week en nat onze tuin vervuilden. Het was tijd voor een paar gulle giften aan de kringloop. Dus pakte ik mijn pek en veren en besmeerde mij er rijkelijk mee, want de ervaring leert dat een uiterst nederige houding vereist is als je goederen wenst te doneren bij de kringloop. Ik zocht mijn rijbewijs en de Veronicagids, waar ons huidige adres op staat, bij elkaar en stapte in de volgeladen auto. De laatste keer maakte ik namelijk de fout zonder Veronicagids-met-adres te gaan en het kostte me toen de grootste moeite de norse man ervan te overtuigen dat ik niet drie kwartier was omgereden om in Doetinchem te doneren. Aangekomen bij de kringloop zette ik netjes mijn auto vóór de witte streep, en wachtte tot het de mannen kon behagen mij toestemming te geven vijf centimeter verder te rijden. Ik knikte hen vriendelijk toe en zij keken langs mij heen. Na tien minuten naderde een van hen op zijn gemakje mijn auto en gebaarde dat ik het raampje moest opendraaien. In een overdaad aan gedienstigheid had ik dat al gedaan, en dus glimlachte ik vriendelijk en zei: 'Hij is al open!' 'Hmpf' zei de man nors. 'Mag ik uw rijbewijs even zien?' Gehoorzaam overhandigde ik mijn roze papiertje. 'U komt uit Arnhem?' Triomfantelijk haalde ik nu mijn Veronicagids te voorschijn: 'Nee, kijk! Dit is ons huidige adres!' Uitgebreid bestudeerde hij de Veronicagids, vergeleek het nog eens met mijn rijbewijs en mompelde toen onwillig: 'Rijdt u dan maar verder.' Zijn collega stond al klaar en dirigeerde mij met de gewichtige gebaren van een man die een Boeing 737 helpt te landen, naar een grote vuilgele container. Gedienstig sprong ik uit de auto, opende de klep voor hen, en pakte er ook maar vast een fietsje uit. De mannen keken me afkeurend aan: 'Jij hebt thuis zeker de broek aan?!' Ik lachte ongemakkelijk en trok mijn rok wat rechter. 'Ik dacht ik help eventjes...' 'Hmpf,' snoof de grootste, en trok veelbetekenend zijn wenkbrauwen op naar zijn collega, alsof hij zeggen wilde dat hij medelijden had met mijn man. De volgende keer moet Floris maar gaan, want blijkbaar hebben ze een hekel aan mensen die thuis de broek aan hebben.

Lees ook kringlopen!

2

Feedbackjunkie

Zoals een verdroogde, verdwaalde reiziger in een dorre woestijn naar water smacht, zo smacht ik naar erkenning of een compliment van Floris. Dat hij zegt: 'Meid, jouw leven is een speelbal van de school en de kinderen, maar jij stuitert als de beste!'

Maar als ik daar om vraag glijden schichtig zijn oogjes een andere kant op. En als hij antwoord geeft dan is het een nors: 'Wat moet ik dan zeggen?'

Als Floris een verdroogde, verdwaalde reiziger zou zien zou hij hem een rol dubbelzoute drop toewerpen en zeggen: 'Je had me niet gezegd dat ik water moest meebrengen!'

Maar daarna zou hij braaf naar de supermarkt gaan om een fles water te kopen.

Dat dan weer wel.

5

Kabouter aangereden

Ik liep met de kinderen de vaste route van school naar huis, toen Ot weer eens nonchalant, zonder te kijken, wilde oversteken. Ik greep hem in het nekvel en stak mijn verkorte lezing Verkeersveiligheid af: 'Ot je moet altijd eerst goed kijken voor je oversteekt!'

'Ja,' zei Teuntje, 'want laatst is er nog een Kabouter overreden!'
Ik glimlachte vertederd bij zoveel kinderlijke fantasie, en zag in gedachten een koddig kaboutertje, met zijn rode mutsje fier in de lucht, de straat oversteken.
Maar toen voegde Teuntje er aan toe: 'En daarom moeten we nu bij de scouting binnen blijven tot de ouders er zijn.'

Vertedering maakte plaats voor ontzetting toen ik besefte dat Teuntje het niet had over tuinkabouters maar over heuse kinderkabouters die lid zijn van de scouting.

Het komt niet vaak voor, zie het Passion of the Christ incident, maar heel soms is de realiteit wel erger dan mijn gedachten.

Toen heb ik Teuntje maar even flink geknuffeld: mijn eigen lieve Teunkabouter.

1

Prinses op de knikker

Hoewel permanent gebroken nachten genadig tot het verleden behoren, breekt er incidenteel nog wel eens één. Afgelopen nacht kuchte en hoestte Piet me wakker, en kroop vervolgens bij ons in bed om zich ervan te verzekeren dat ik niet weer in slaap zou vallen.

Stijf als een plank lag ik te wachten op de volgende kuch, het volgende hoestje. En tussen de kuchen en hoestbuien van Piet door hoorde ik Floris luidruchtig en onbezorgd snurken.

'Floris! Niet snurken!' beet ik hem toe, en ik gaf hem een discrete schop om mijn verzoek kracht bij te zetten.
'Ik snurk niet!' kwam zijn standaard reactie.
'Welles!'
'Nietes!'
'Ik zeg toch niet zomaar dat je snurkt?!'
'Maar ik snurkte niet!'
'Wel! Joh, ik zeg toch zeker niet voor de lol dat je ligt te snurken. Ik wil ook liever slapen!'
'Ik snurk niet.'

Toen heb ik getergd het bed verlaten en ben verkast naar Piets bedje. Het was er koud en kil, en de dekens waren te kort, maar ik had het hele bed voor mezelf en het was er stil.

Toen ik 's ochtends wakker werd bleek dat ik de hele nacht op een knikker had gelegen. Waarmee ik maar wil zeggen dat ik heus niet moeilijk ben.

4

De ondraaglijke wreedheid van kinderen

Ot speelde bij een vriendje met gescheiden ouders. Opgewonden vertelde hij tijdens de maaltijd dat hij in een flàt had gespeeld. En wat doe je dan als uitgegeten, enigszins verveelde moeder: je gooit eens wat hypotheses in de groep.

'Hoe zouden jullie het dan vinden als papa en mama gingen scheiden?' en aanmoedigend voegde ik er aan toe: 'Dan zouden jullie ook twee huizen hebben!'

De oudere kinderen spraken unaniem hun veto uit, maar Piet verklaarde opgewonden: 'Ja dat is leuk! Weet je waarom? Dan nemen we een nieuwe papa, en die is dan mooier!'

3

Conversatie

Hoewel ik geen officieel personeel heb, vertoont ons huis genoeg gebreken om regelmatig vaklieden over de vloer te hebben. Die onthaal ik dan als vorsten voorzie ze van koffie, thee en versnaperingen en luister ademloos naar hun verhalen. Ze bieden mij bovendien gelegenheid mijn gespreksvaardigheden te scherpen en te trainen. Maar soms zit er één tussen waarop al mijn gespreksvaardigheden afketsen.

Tegenover mij zat een klusjesman met woeste baard en dito haar te vertellen over de moderne technologie in het algemeen, en mobieltjes in het bijzonder. Hij wist mij te vertellen dat hij, op zijn leeftijd (50+), nooit zo vlot met een mobieltje zou kunnen omgaan als jongeren die er mee waren opgegroeid.

'Zo'n mobieltje hè, die modellen veranderen ook steeds!' zei hij verontwaardigd.
Ik knikte begrijpend: 'Ze zijn steeds weer anders...'
Verbluft keek hij mij aan: 'Nee, ze veranderen steeds!'
Ik knikte opnieuw: 'Ze blijven niet hetzelfde.'
Nu verscheen in zijn ogen verbijstering over zoveel onbegrip: 'Nee, ze veranderen steeds!'
'Jaja, hun uiterlijk is aan verandering onderhevig?' probeerde ik voorzichtig.

Nu boog hij zich vervaarlijk naar mij over, keek mij diep in de ogen en zei, op een toon die normaal gereserveerd wordt voor ouderen met ernstige geheugenproblemen: 'Nee, ze, veranderen, steeds!'
'Hmhm!' durfde ik nu enkel nog uit te brengen.
Tevreden gesteld leunde hij weer achterover. 'Juist! Ze veranderen steeds. '

De rest van de conversatie heb ik knikkend en 'hmhm-end' doorgebracht. Je moet nooit de kracht van nónverbale communicatie onderschatten vind ik.

1

Kritiek

Buurtkinderen kijken geregeld met verwijtende blik rond in ons huis en merken op: 'Wat hebben jullie een rommel zeg. Bij ons is het veel netter!'

Een observatie die mij oprecht verwondert en gepijnigd doet rondblikken, want ik vind ons huis 'best netjes'. Maar er leven wel zeven mensen in, dus misschien verklaart dat hun wrede oordeel. En ik verdenk hun ouders van een minimalistische woonstijl!

Gisteren uitte een buurjongetje een nieuwe kritische noot, namelijk dat onze voordeur meestal op een kier staat.
'Dat is heel gevaarlijk, want dan kunnen inbrekers zomaar binnenkomen!'
'Tja,' antwoordde ik, maar 'jullie doen de deur nooit dicht als jullie binnenkomen.'
Het bleef even stil, toen zei hij op warme, bemoedigende toon: 'Als de inbrekers nou al jullie spullen stelen hebben jullie in ieder geval geen rommel meer!'

6

Kinderlogica

Teuntje heeft zich gebogen over het raadsel dat Sinterklaas, als oude man zijnde, toch over daken kan lopen.
'Hij heeft een ring om, en daar draait hij aan, en dan hup, is hij op het volgende dak!' vertelde ze triomfantelijk, en voegde er aan toe: 'Ik heb het zelf gezien; op televisie.'

Maar vanochtend kreeg ze een schermutseling met een buurjongetje, die niet Sinterklaas viert maar wel Kerst.

'Ik geloof niet in de Kerstman! ' zei Teuntje.
'Maar met Kerstmis kun je behalve cadeautjes ook een diner doen!' verklaarde het buurjongetje, 'Dat kun je met Sinterklaas niet!'
'Ja maar, met Sinterklaas kun je liedjes zingen!' pareerde Teuntje.
'Nou, dan kun je met Kerstmis ook hoor', zei het buurjongetje, en barstte los in een valse versie van 'Jingle Bells, Jingle Bells geef elkaar een lel', want behalve Sinterklaas hebben ook God en Jezus bij hem afgedaan.
Teuntje hield echter voet bij stuk: 'Wie gelooft er nou in de Kerstman! Niemand kan zomaar op een slee door de lucht vliegen! Sinterklaas heeft tenminste een speciale ring!'

Wat moet kinderlogica toch prettig zijn, want ze klopt altijd.
Voor het kind.

1

Het Geheim

Ots fantasierijke buurjongetje is erg geïnteresseerd in het moment waarop wij Teuntje (bijna negen) de schellen van de ogen halen en haar opbiechten dat Sinterklaas niet bestaat. Regelmatig komt hij dan ook informeren, of het al zo ver is.

'Kent Teuntje Het Geheim al?'
'Nee, nog niet Henkie. We vertellen het pas als Sinterklaas weer naar Spanje is.'
Melancholiek keek hij in onbestemde verten.

'Wat vond jíj er dan van toen je Het hoorde?' vroeg ik.
Met gepijnigde blik keek hij naar me op en vertelde: 'Ik had een tekening gemaakt voor de Sint, en de volgende dag vond ik die terug in de grijze kliko.'
Ik maakte meelevende geluiden.
Op vertrouwelijke toon voegde hij er aan toe: 'Dat is hard hoor...', en zuchtte diep. Toen veerde hij op, en zei hoopvol: 'Dan kom ik morgen wel terug. Misschien dat Teuntje Het Geheim dan ook kent.'

Gedeelde ontgoocheling is immers halve ontgoocheling.

0

Hmhm

Floris heeft de gewoonte ontwikkeld om op al mijn ontboezemingen en verklaringen bevestigend 'Hmhm' te antwoorden. Zo kon het gebeuren dat ik maandenlang in de plezierige veronderstelling was dat we compleet op één lijn zaten, en hij het helemaal met mij eens was.

Tot op een kwade dag hij opnieuw 'Hmhm' zat te knikken en ik, plotseling wantrouwig, vroeg: 'Ja, hmhm-hmhm, hoe bedoel je dat eigenlijk?'.
Toen bleek zijn 'Hmhm' niet meer te zijn dan een teken dat zijn oren mijn woorden hadden opgevangen.

'Maar wat vind je eigenlijk van wat ik zei?', informeerde ik onthutst.
'Hmhm', antwoordde Floris.
'Ben je het met me eens?', porde ik.
Toen kwam de aap uit de mouw en bleek Floris een geheel andere mening toegedaan. Hij vond het alleen wel zo makkelijk om gewoon maar te 'hmhm-nen'.

Dus nu vraag ik na elke stellingname 'Hmhm, in de zin van ik heb je gehoord', of 'Hmhm ik ben het met je eens?'.
Drie keer raden wat hij antwoordt.

3